SULAMA
Pamuk tarımında sulama, bilinçli olarak yapıldığında verim ve kalite üzerinde olumlu etki sağlayan önemli bir uygulamadır.
Su stresi önemli ölçüde verim ve kalite kayıplarına neden olmaktadır. Tekniğine uygun olmayan sulamalardan, beklenen yarar sağlanamadığı gibi ürün miktar ve kalitesinde kayıplarda olmaktadır. İyi bir sulama için sulama suyunun kaliteli, arazinin tesviyeli ve yetiştiricinin bilgili olması şarttır. Yetiştirici, toprağının yapısını, arazinin meyilini, sulama yöntemini, bitkinin su ihtiyacının olup olmadığını, sulama zamanını, verilecek su miktarını ve sulama aralıklarını belirleyebilecek düzeyde sulama bilgisine sahip olmalıdır.
Sulama Zamanı
Sulama zamanını, iklim koşulları, toprak özellikleri ve bitkinin gelişme durumu belirler. Genellikle pamuk ekiminden çiçeklenme başlangıcına kadar pamuk bitkisi sulanmak istemez. Hızlı bir gelişmenin istendiği bu dönemde, bitkiler su ihtiyacını toprakta tutulan kış ve ilkbahar yağışlarından sağlar. Ancak anormal bir kuraklık, bitki gelişmesinde gerileme görülürse çiçeklenme başlangıcından önce de sulama yapılmalıdır. Burada kullanılan çeşidin vegetatif gelişmeye yatkınlığının bilinmesinde yarar vardır.
Topraktaki nemin % 50 ‘si tüketildiğinde yada bitki yaprakları solgunluk gösteriyorsa ve bitki gövdesindeki kızarıklık tepe tomurcuğuna 10-12 cm yaklaşmışsa ilk sulama yapılmalıdır. Bu dönem ekimden yaklaşık 40 gün sonrasına denk gelmektedir. İlk suyun verilme zamanı verim üzerinde etkili olmaktadır. Erken ve gereğinden fazla su, bitkinin köklenmesini durdurur. Bu durum sonraki sulamaların daha sık yapılmasına neden olur. İlk sulamanın geciktirilmesi ise bitkinin erken yaşlanmasına ve verim kaybına yol açar.
Pamuk bitkisi en fazla suya çiçeklenme döneminde ihtiyaç duyar. İlk sulamadan sonra, topraktaki nem durumu ve bitki kontrolleri yapılarak, 15 gün aralıklarla sulama yapılmalıdır. Sıcaklığın yüksek olduğu Temmuz – Ağustos aylarında, sulama aralığı 10 güne kadar inebilir.
Koza olgunlaşmasının başladığı dönemde bitki büyümesinin yavaşlaması, kozaların açmaya başladığı dönemde tamamen durması gerekir. Bu dönemde büyüme gösteren bitkilerde, kozalar geç olgunlaşır ve kozaların bir çoğu açmadan yeşil kalır. Son suyun ise bitkide yaklaşık % 5-10 oranında koza açımının olduğu dönemde uygulanması ve daha sonra sulama yapılmaması gerekir. Aşırı sulama bitki boyunun büyümesine ve verimde azalmalara, mantari hastalıkların artmasına bazı zararlı böceklerin yoğunluklarının artmasına, kalitenin düşmesine ve toprakta bulunan bitki besin elementlerinin yıkanmasına neden olmaktadır. Çok geç dönemde yapılacak sulama ise alt kozaların çürümesine neden olacaktır.
Sulama Yöntemi
Etkili bir sulama, uygun bir sulama yönteminin seçilmesine bağlıdır. Amaç suyun en az kayıpla etkili kök derinliğine ulaşmasını sağlamaktır. Pamuk tarımında uzun tava (border), karık, yağmurlama ve damla sulama yöntemleri kullanılmaktadır. Sulama yönteminin seçiminde toprak özellikleri, eğim, su kaynağı ve sulama giderleri göz önünde tutulmalıdır. Özellikle border ve karık sulama yönteminde, tarlanın mutlaka tesviyeli olması gerekir. Yanlış sulamalar, gereksiz su kaybına yol açar, derinlere sızarak taban suyunu yükseltebilir, tuzlulaşmaya neden olabilir, havasızlık nedeniyle çeşitli bitki hastalıklarına neden olabilir.